Trafikte Sağlık Kontrolü Önerisi

Son zamanlarda, belli bir yaştaki kişilerin yolculukta vasıta kullanmaya devam edip edememesi konusundaki tartışmalar gittikçe artıyor.

Olgun sürücüler ve seyir emniyeti konusunu değerlendiren Yol ve Seyir Emniyeti Danışmanı Öğr. Gör. Özgür Şener, “Seyri doğru algılamak, tehlikeleri kestirmek ve bunlara mutabık şekilde mukabele etmek lazım. Bu yüzden, gözlerimiz, kulaklarımız, adalelerimiz, ani tepkilerimiz ve zihinsel algımız seyir emniyeti bakımından mühim öğeler arasında yer alıyor.” dedi. Kişilerin vasıta kullanmaya elverişliliklerinin muntazam sağlık kontrolleriyle değerlendirilmesi icap ettiğini ifade eden Şener, “5-10 sene gibi uzun aralıklarla değil, senelik bazda yapılan detaylı sağlık kontrolleriyle, kişinin seyir için lüzumlu fonksiyonları değerlendirilmeli ve elverişli olduğu müddetçe vasıta kullanmaya devam etmesine izin verilmelidir.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı ve Emniyeti Kısmı Öğretim Görevlisi, Yol ve Seyir Emniyeti Danışmanı Özgür Şener, yaşlılık ve seyirde emniyetli sürüşü değerlendirdi.

69 yaşın üzerindekiler ticari vasıta kullanamıyor

Ticari sürüşler için şu an 69 yaş sınırı bulunduğunu ifade eden Öğr. Gör. Özgür Şener, “68 yaşını tamamlamış fakat 69’undan gün almamış olmak lazım. Bu yaşın üzerindekiler ticari sürüş yapamıyor. Bunun dışında halihazırda tespit edilmiş bir üst sınır bulunmuyor. Yaş tanımlarını artık ileri ittiği bir devredeyiz. Orta yaş, ileri yaş, olgun gibi kavramlar değişti. 75 yaşında insanlar gayet dinç olabiliyor. Lakin ülkemizdeki umumi hayat şartlarına baktığımızda 75 yaşındaki herkesin dinç ve sağlıklı olduğunu söylemek mümkün değil. Bu sebeple, şahısların yaşından ziyade o andaki sıhhat durumlarını, emniyetli vasıta kullanmak için lüzumlu kondisyona sahip olup olmadıklarını değerlendirmek gerekiyor. Bunun en kolay yolu da sıhhat kontrolleri ve zihinsel tetkikler olabilir.” dedi.

Seyir kazaları ve yaş faktörü münasebeti bilinmiyor

Ülkemizdeki seyir kazaları, Emniyet Genel Müdürlüğü ve TÜİK tarafından takip edilse de yaş faktörüne dair detaylı kriterlerin ekseriyetle yeterince ele alınmadığını söyleyen Öğr. Gör. Özgür Şener, “Lakin malum bir hakikat var ki, misal 40 yaşından sonra insanların görme yetisinde belirgin meseleler ortaya çıkmaya başlar. Halbuki görme, emniyetli vasıta kullanımı bakımından en kritik fonksiyonlardan biridir. Bu sebeple, yalnızca ‘75 yaş ve üzeri’ gibi genel bir sınırlamadan bahsetmek yerine, kişilerin sıhhat durumlarını dikkate alarak değerlendirme yapmak daha doğru olacaktır.” diye konuştu.

Vasıta kullanırken el-ayak ahengi de kritik bir faktör

Herkesin yaşlandığını ve yaş ilerledikçe birtakım fonksiyonların da gerilemeye başladığını kaydeden Şener, şöyle devam etti:

“Sürüş bakımından en ehemmiyetli olanlar arasında görme ve duyma yer alıyor; dışarıdan gelen sesleri ve seyir akışını algılayabilmek büyük ehemmiyet taşıyor. Ayrıca, vasıta kullanırken el-ayak ahengi de kritik bir faktör. Bilhassa 40 yaşından sonra adalelerin zayıflamaya başlamasıyla, kâfi fiziki aktivite yapılmazsa adale kaybı yaşanabilir ve bu vaziyet, sürüş esnasında lüzumlu el-ayak ahengini sağlamayı zorlaştırabilir. Misal, ani bir tehlikeyle karşılaştığınızda – önünüze bir yaya fırladığında – ayağınızı gaz pedalından çekip frene basmanız lazım gelen müddet hayatî ehemmiyet taşır. Bunun yanı sıra, zihinsel yetiler de sürüş emniyetinde belirleyici bir rol oynar. Seyri doğru algılamak, tehlikeleri kestirmek ve bunlara mutabık şekilde mukabele etmek lazım. Bu yüzden, gözlerimiz, kulaklarımız, adalelerimiz, ani tepkilerimiz ve zihinsel algımız seyir emniyeti bakımından kritik öğeler arasında yer alır.”

Belirli bir yaşın üzerindeki kişilere ‘Artık vasıta kullanmayın’ denmesi…

Bir kişinin vasıta kullanma yetkisinin elinden alınması bahis konusu olduğunda, evvela güçlü bir toplu taşıma sisteminin temin edilmesi gerektiğini kaydeden Öğr. Gör. Özgür Şener, “Zira bunun iki mühim tesiri bulunuyor. Evvela, kişinin kendi mobilitesinin kısıtlanmasıdır. Eğer belirli bir yaşın üzerindeki kişilere ‘Artık vasıta kullanmayın’ denirse, onların A noktasından B noktasına gitmesi güçleşir ve yaşam konforları olumsuz etkilenir. Alışverişe gitmek, pazara uğramak, çocuklarını yahut torunlarını ziyaret etmek gibi gündelik rutinleri aksar. Ulaşım, kişinin hayatında mühim bir rol oynadığı için, emniyetli olmasa dahi, bu özgürlüğü kaybetmek büyük bir değişiklik manasına gelir.” şeklinde konuştu.

Kişilerin vasıta kullanmaya elverişlilikleri muntazam sıhhat kontrolleriyle değerlendirilmeli

İkinci mühim noktanın ise, vasıta kullanmayan kişilerin bir başkasının yardımına ihtiyaç duyması olduğunu söyleyen Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı ve Emniyeti Kısmı Öğr. Gör. Özgür Şener, “Bu durumda ya aile efradı yahut yakın çevresinden birileri ona destek olmak mecburiyetinde kalacaktır. Lakin bu her vakit pratik bir tahlil olmayabilir. Bu yüzden, daha sağlıklı bir yaklaşım olarak, şahısların vasıta kullanmaya elverişliliklerinin muntazam sıhhat kontrolleriyle değerlendirilmesi gerekmektedir. 5-10 sene gibi uzun aralıklarla değil, senelik bazda yapılan detaylı sıhhat kontrolleriyle, kişinin sürüş için lüzumlu fonksiyonları değerlendirilmeli ve elverişli olduğu müddetçe vasıta kullanmaya devam etmesine izin verilmelidir.” şeklinde sözlerini tamamladı. (BSHA / Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)